Voorste kruisband (VKB) blessure, een actueel onderwerp
TEAM VKB, een groeiende club van voetballende vrouwen, waar een voetbalster nooit lid van wil worden. De titel van een artikel in de The Washington Post afgelopen week. Een gescheurde voorste kruisband (VKB) is een, helaas, populair onderwerp tijdens het WK voetbal. Van alle genomineerde voetbalsters, voor de Ballon d’Or, zit een kwart thuis met een blessure aan de voorste kruisband. Ook de Nederlandse topscoorder aller tijden, Vivianne Miedema, is herstellende van een gescheurde VKB.
In dit artikel gaan we dieper in op wat een VKB blessure is, hoe het kan worden veroorzaakt, de symptomen, diagnose, behandelingsopties en het belang van revalidatie. Of je nu een sporter bent, een fanatieke sportkijker of gewoon geïnteresseerd in gezondheid, dit artikel is voor iedereen interessant.
Wat is een voorste kruisband blessure?
De voorste kruisband (VKB) is een cruciale structuur in het kniegewricht, die het bovenbeen verbindt met het scheenbeen/ onderbeen. Een voorste kruisband letsel ontstaat meestal wanneer de knieband wordt uitgerekt of scheurt door plotselinge bewegingsveranderingen of een directe botsing op de knie. Dit kan variëren van een milde verrekking tot een volledige scheur, afhankelijk van de ernst van de situatie.
Hoe ontstaat een voorste kruisband blessure?
Voorste kruisband blessures kunnen verschillende oorzaken hebben. Ze komen vaak voor tijdens abrupte stops, plotselinge draaibewegingen, overbelasting van het kniegewricht, verkeerd landen na een sprong, of directe stoten tegen de knie, zoals bij contactsporten. Vrouwen hebben ook een grotere kans op het krijgen van een VKB probleem, vanwege anatomische verschillen en hormonale factoren die de stabiliteit van het kniegewricht kunnen beïnvloeden.
Niet-operatieve (conservatieve) behandeling
Er wordt steeds vaker gekozen voor een niet-operatieve voorste kruisband revalidatie. De wetenschap laat zien dat lange termijn resultaat (2 jaar en langer) niet veel van elkaar verschillen. Dit is sterk afhankelijk van de eisen en doelen die de persoon aan zijn knie stelt. Wil je alleen de dagelijkse activiteiten kunnen uitvoeren en bijvoorbeeld daarnaast fitnessen of hardlopen? Dan is een nieuwe VKB niet persé nodig.
Maar wil je tijdens de sport activiteiten, draaien, wenden, keren, springen en landen? Activiteiten die bijvoorbeeld bij voetbal, volleybal, hockey of tennis nodig zijn, dan is een voorste kruisbandreconstructie door een orthopedisch chirurg in de meeste gevallen noodzakelijk.
Symptomen van een gescheurde kruisband
De symptomen van voorste kruisband letsel kunnen variëren, afhankelijk van de ernst van het letsel. Veel voorkomende signalen zijn pijn en zwelling van de knie, een gevoel van instabiliteit in het gewricht, de knie minder goed kunnen bewegen en soms een hoorbaar “knappend” geluid op het moment van het letsel. Sommige mensen kunnen nog wel op hun been staan en lopen na het letsel, terwijl anderen moeite hebben om het gewicht op de aangedane knie te dragen en is deze erg pijnlijk.
Hoe weet ik of mijn kruisband kapot is?
Bij vermoeden van een VKB probleem is het belangrijk om onmiddellijk medische hulp te zoeken. De sportfysiotherapeut kan hier heel goed bij helpen. Bij knieband letsel, zoals een VKB scheur, is het belangrijk om de knie te beschermen in de eerste fase. Ook is er een kans aanwezig op ander letsel in de knie. Een snelle diagnose kan ik veel gevallen zorgen voor sneller herstel en minder pijn. De diagnose begint met een grondig lichamelijk onderzoek van de knie, waarbij de fysiotherapeut de bewegingsvrijheid, stabiliteit en pijn beoordeelt.
Om de diagnose te bevestigen en de ernst van het letsel te bepalen, kan de sportfysiotherapeut een verwijzing maken naar de huisarts, orthopedisch chirurg of sportarts, welke bepaald of er aanvullende beeldvormende onderzoeken zoals een MRI-scan noodzakelijk is. De behandelingsopties variëren van conservatieve (geen operatie nodig) benaderingen, zoals fysiotherapie, tot een operatieve ingreep, waarbij een nieuwe kruisband kan worden gemaakt.
Fysiotherapie na de operatie
Na een voorste kruisband reconstructie begint het revalideren. Een revalidatie traject van 9-12 maanden staat te wachten. Steeds vaker wordt geadviseerd om minimaal 12 maanden te revalideren, voordat je op het oude sportniveau bent en op wedstrijdniveau kan functioneren. De revalidatie is opgedeeld in verschillende fases.
De eerste fase
De eerste fase (zes weken) zal er met krukken gelopen worden. De fysiotherapeut komt bij jou thuis om de vooruitgang te begeleiden. In de eerste twee weken na de operatie is rust erg belangrijk, om de knie en de operatie wond goed te laten genezen. Oefeningen worden gegeven om te werken aan de beweeglijkheid van de knie en knieschijf. De oefeningen zorgen ervoor dat het verlies van spieren en spiermassa beperkt blijft. Ook zal de zwelling verminderen en de functie van de knie verbeteren. Dit kan ondersteund worden door neuromusculaire electro stimulatie (NMES). Ook wordt traplopen geoefend. Zwaarder werk kan in deze fase niet uitgevoerd worden. Bureau- en zittend werk is daarentegen snel weer mogelijk. Wanneer er zonder krukken gelopen kan worden, is autorijden in de meeste gevallen weer mogelijk.
De tweede en derde fase
In de tweede en derde fase zal twee keer per week op de praktijk gerevalideerd worden. Er wordt gewerkt aan het versterken van de knie, spierkracht, coördinatie en stabiliteit. Wanneer de knie goed reageert, er geen vocht in de knie zit, het strekken van de knie volledig is, wordt krachttraining een steeds belangrijker onderdeel. In deze fase wordt er zwaar getraind en worden de benen sterker en sterker. De focus ligt niet alleen de knie. Het gehele lichaam wordt getraind. Want niet alleen de knie heeft een beschadiging opgelopen, maar de gehele mens. Ook het psychologische aspect wordt regelmatig aangekaart.
Aan het eind van deze fase zal het hardlopen opgepakt kunnen worden. Na drie en zes maanden worden de eerste functionele testen afgenomen. Dit om de voortgang van de revalidatie te monitoren. We kunnen hierbij gebruik maken van ons eigen test- en meet centrum voor het afnemen van hardloop analyses en sprongtesten.
De laatste fase
De vierde fase staat in het teken van sport specifieke training. Er wordt ingezoomd op de specifieke kenmerken en eigenschappen van de sport. Dit om het lichaam (en geest) voor te bereiden op bewegingen die straks op het sportveld gemaakt moeten worden. In deze fase wordt ook veldrevalidatie uitgevoerd. Dit is een erg belangrijk onderdeel. We kunnen hierbij gebruik maken van de sportvelden van Be Quick Dokkum. Pas wanneer alle fases zijn doorlopen, de knie optimaal presteert tijdens de fysieke testen, zal terugkeren op het oude sportniveau mogelijk zijn.
Sporten op mijn oude niveau, ga ik dat gegarandeerd halen?
Dit is van te voren moeilijk te zeggen. De wetenschap laat zien dat lang niet iedereen terugkeert op zijn oude sportniveau. Hieronder een aantal feiten:
20-25% scheurt opnieuw zijn kruisband af (vaak te wijten aan een slechte of onvolledige revalidatie)
30% van de jongeren onder de 20 jaar, zal binnen 2 jaar een 2e VKB-blessure oplopen. Dit in vergelijking met 5-10% van oudere leeftijdsgenoten
51% minder kans op een VKB-blessure als de revalidatie langer dan 9 maanden duurt
42% van de vrouwelijke voetballers die na de VKB-reconstructie terugkeerden naar de sport, liep een nieuwe VKB-blessure op.
De cijfers liegen er niet om. Vaak is dit te wijten aan slechte of onvolledige begeleiding en revalidatie. Hierdoor zijn er steeds meer organisaties die sterk adviseren om een goed team van specialisten (orthopedisch chirurg & sport fysiotherapeuten) te benaderen wanneer jij op de lijst staat voor een nieuwe voorste kruisbandreconstructie.
Wij van BoddeBouman Fysiotherapie zijn op de hoogte van de recente ontwikkelingen omtrent de sport revalidatie. Wij hebben een up-to-date protocol, test- en meetcentrum, trainingsfaciliteiten om alle sporten en sport specifieke bewegingen te trainen en een goed netwerk met sportartsen en orthopeden voor overleg wanneer noodzakelijk. Daarnaast zijn wij aangesloten bij team-ACL, een internationale organisatie met voorste kruisband specialisten.
Bij ons ben je aan het goede adres om alles uit je voorste kruisband revalidatie te halen. Samen zetten wij ons volledig in om jouw specifieke sportdoelen te behalen. Heb jij een VKB probleem? Of wil je meer informatie? Neem gerust contact op met ons.
Meer informatie?
Meer lezen over VKB blessures en de impact ervan? Hier staan nog een aantal links naar artikelen en rapportages, onder andere van de NOS.
https://www.washingtonpost.com/sports/2023/07/18/acl-injury-tear-womens-soccer-female-athletes/
